Ik of jij?

Spreken vanuit de je-vorm of jij-vorm lijkt gangbaar te zijn in Nederland. Sporters hebben het tijdens een interview bijna altijd over "als je naar de wedstrijd kijkt, dan...." en "je kan jezelf verwijten dat je een goal weggeeft, je moet meteen terugspelen".

Een mooi voorbeeld is te zien in dit filmpje. Ook in programma's met "leed", zoals Obese en Dubbeltje op zijn Kant, spreken "slachtoffers" vaak vanuit de je-vorm. Politici spreken naast de je-vorm ook vanuit de we-vorm, een verkapte vorm van het gebruik van de je-vorm In de eerste 10 minuten van dit filmpje is het verschil goed te zien. Henk Kamp gebruikt de je-vorm en we-vorm, terwijl Joep Dohmen vanuit de ik-vorm spreekt.

Verleiden tot bevestiging

Waarom spreken mensen vanuit de je-vorm? Vaak omdat het veilig is. Je verleidt in feite je gesprekspartner tot bevestiging. "Je herkent dit toch wel?", "Je zou toch hetzelfde denken of doen in mijn geval?", "Dit is toch wat iedereen doet?" De verantwoordelijkheid door de spreker door zichzelf buiten hem of haar gelegd.

Kracht van de ik-vorm

Spreken vanuit de ik-vorm heeft niets te maken met arrogantie, egoïsme of geveinsde populariteit, mits vanuit verantwoordelijkheid gesproken. Het staat voor zelfvertrouwen en kracht in plaats voor te kiezen voor een slachtofferrol.  Je kan er later op aangesproken worden, zowel bij succes als bij falen. Het is buitengewoon krachtig en ook best spannend. Bij praten vanuit de ik-vorm, voel je ook wanneer ergens voor gaat staan. Bij de je-vorm is dat neutraal, je legt het immers buiten jezelf. 

Kijk maar naar de volgende formuleringen: 

• Je wilt toch gaan afvallen - ik ga afvallen
• Je kan jezelf verwijten - ik verwijt mezelf
• Je kunt gaan bezuinigen - Ik ga bezuinigen

Bij het spreken vanuit de ik-vorm is de eerste actie al gezet. Je hebt jezelf daadwerkelijk gecommiteerd aan je uitspraak. Een toonbeeld van moed en kracht! Een mooi voorbeeld van verantwoordelijke taal is dit filmpje.

Dit is deel 1 van een blogserie over verantwoordelijke taal